Historia szachów w bardzo dużym skrócie

Gra zwana szachami powstała w trzecim ćwierćwieczu VI wieku naszej ery.
Taką datę podaje znany angielski historyk H.J.R. Murray w dziele History of chess. Kolebką szachów są Indie. Stamtąd dotarły one do Persji, gdzie w krótkim czasie zyskały sobie wielu zwolenników. Po podbiciu Persji przez Arabów szachy rozprzestrzeniły się na inne kraje. Gra w szachy została wzbogacona o nowe sposoby rozgrywania partii, przede wszystkim przez arabskich entuzjastów tej gry.


Do Europy szachy dotarły już w VIII-IX wieku, początkowo do Hiszpanii, Włoch i Francji, potem do Niemiec, Anglii i Skandynawii. W Rosji znane były już w IX wieku, dokąd przywędrowały bezpośrednio ze wschodu.


Na podstawie wzmianek w literaturze przypuszcza się, że szachy dotarły do Polski w XII wieku, za panowania Bolesława Krzywoustego.
Umiejętność gry w szachy uznawana była za zaletę i zyskała sobie wysoką rangę na dworze królewskim.


W Europie szczególny rozkwit szachów rozpoczął się w XVI wieku. Na wzrost zainteresowania nimi miała wpływ, poza innymi czynnikami, zmiana zasad gry zaproponowana przez włoskich szachistów w końcu XV wieku. Zmiana ta dotyczyła tylko ruchów dwóch figur, ale w istotny sposób wpłynęła na atrakcyjność gry. Hetman z najsłabszej figury-poruszającej się tylko o jedno pole na ukos-stał się najsilniejszą figurą, zwiększono też zasięg działania gońca. Mając na względzie dalsze uatrakcyjnienie gry, wprowadzono specjalne posunięcie - roszadę.


Po wprowadzeniu zmian zasad rozgrywania partii, pierwszy podręcznik gry w szachy według nowych zasad opracował Lucena w 1497 roku. Następnie w 1512 roku Damiano, w 1561 Ruy Lopez a w 1601 Alessandro Salvio wydali swoje publikacje.


Pierwszy w Polsce podręcznik gry w szachy opracował na początku XVIII wieku Jan Ostroróg, jednakże nie został on opublikowany. Dopiero w 1835 roku wydano drukiem polski podręcznik gry w szachy, którego autorem był Kazimierz Krupski. Literatura szachowa szybko powiększała się. Utrwalono na kartach książek wyniki analiz, teoretycznych rozważań, rozegrane partie, opisy turniejów. Stanowi ona źródło doskonalenia swych umiejętności dla miłośników tej pasjonującej gry.

Źródło: Mirosława Litmanowicz "SZACHY" - M.A.W. Warszawa 1987